ارت سنج دستگاهی است که برای اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی زمین (یا مقاومت سیستم ارت) استفاده می‌شود. این دستگاه در ایمنی و عملکرد صحیح سیستم‌های الکتریکی نقش حیاتی دارد و از اهمیت بالایی در جلوگیری از خطرات ناشی از برق‌گرفتگی و آسیب به تجهیزات الکترونیکی برخوردار است.
ارت سنج چیست؟
ارت سنج یا ارت تستر، وسیله‌ای الکترونیکی است که برای اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی زمین به کار می‌رود. این دستگاه با اندازه‌گیری میزان مقاومت بین الکترودهای زمین و خاک اطراف، اطلاعاتی در مورد کیفیت سیستم ارت و عملکرد صحیح آن ارائه می‌دهد.
چرا از ارت سنج استفاده می‌کنیم؟
استفاده از ارت سنج برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم ارت ضروری است. سیستم ارت با ایجاد مسیری برای تخلیه جریان‌های اضافی یا نشتی، از افراد در برابر برق‌گرفتگی و از تجهیزات در برابر آسیب محافظت می‌کند. برخی از دلایل اصلی استفاده از ارت سنج عبارتند از:
ایمنی:
اندازه‌گیری مقاومت زمین برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم ارت و حفاظت از جان افراد در برابر برق‌گرفتگی ضروری است.
جلوگیری از خرابی تجهیزات:
سیستم ارت مناسب، از آسیب رسیدن به تجهیزات الکترونیکی گران‌قیمت در اثر اضافه ولتاژ یا جریان‌های نشتی جلوگیری می‌کند.
افزایش طول عمر تجهیزات:
با کاهش نوسانات ولتاژ و حذف جریان‌های اضافی، طول عمر تجهیزات الکترونیکی افزایش می‌یابد.
تشخیص عیوب:
ارت سنج می‌تواند به شناسایی عیوب احتمالی در سیستم ارت، مانند خوردگی یا قطعی اتصالات، کمک کند.
مطابقت با استانداردها:
در بسیاری از موارد، استفاده از ارت سنج و اطمینان از مقادیر مشخصی از مقاومت زمین، برای رعایت الزامات ایمنی و استانداردهای مربوطه ضروری است.
انواع ارت سنج:
ارت سنج‌ها در انواع مختلفی از جمله ارت تستر سه پین، چهار پین، دیجیتال و کلمپی موجود هستند.
ارت تستر سه پین:
از سه الکترود (میله فلزی) برای اندازه‌گیری مقاومت زمین استفاده می‌کند و برای سیستم‌های ارت ساده مناسب است.
ارت تستر چهار پین:
از چهار الکترود برای اندازه‌گیری دقیق‌تر مقاومت زمین استفاده می‌کند و برای سیستم‌های پیچیده‌تر و حساس‌تر مناسب است.
ارت تستر دیجیتال:
از نمایشگر دیجیتال برای نمایش نتایج استفاده می‌کند و معمولاً دقت و امکانات بیشتری نسبت به نوع آنالوگ دارد.
ارت تستر کلمپی:
برای اندازه‌گیری مقاومت زمین بدون نیاز به قطع اتصال زمین استفاده می‌شود.
نحوه عملکرد ارت سنج:
ارت سنج‌ها با استفاده از یک منبع تغذیه داخلی، جریان الکتریکی را به زمین تزریق می‌کنند و سپس با اندازه‌گیری ولتاژ ایجاد شده در نقاط مختلف، مقاومت زمین را محاسبه می‌کنند. این دستگاه‌ها با استفاده از اصول الکترونیکی، مقاومت بین نقاط مختلف زمین را اندازه‌گیری کرده و نتایج را به صورت دیجیتال یا آنالوگ نمایش می‌دهند.
اهمیت استفاده از ارت سنج:
استفاده از ارت سنج و اطمینان از عملکرد صحیح سیستم ارت، برای حفاظت از جان افراد و تجهیزات الکترونیکی ضروری است. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و افزایش استفاده از سیستم‌های الکترونیکی، لزوم توجه به سیستم‌های ارت و استفاده از ارت سنج‌ها بیش از پیش احساس می‌شود.